دانلود پایان نامه رشته روانشناسی
مولفه ها و نظریه های هوش هیجانی و بررسی ارتباط آن با مفاهیم دیگر
مؤلفه های هوش هیجانی
دانیل گلمن مؤلفه های هوش هیجانی را به شرح زیر بیان می كند:
1- خودآگاهی: شناختن هیجان هایی كه آن را احساس می كنیم و دلیلش را نیز می دانیم. خودآگاهی، آگاه بودن از حالت روانی خود و تفكرها درباره آن حالت است.
2- خودگردانی: تعادل هیجانی را خود گردانی می نامند. گاهی از خود گردانی به معنای كنترل احساسات، عواطف و تكانش ها یاد می كنند. خود گردانی یك قابلیت زیر بنایی است كه در كنترل رفتارهای هیجانی نقش مهمی دارد.
3 - انگیزش: به معنای مولد، اثر بخش و خلاق بودن در زمینه كاریست. انگیزش توانایی انرژی دادن به دیگران و هدایت رفتار آنان بر خلاف داشتن روحیه ضعیف را دارد. در انگیزش از هیجان ها به عنوان ابزاری برای رسیدن به اهداف استفاده می كنیم.
4 - همدلی: توانایی همدردی كردن با احساسات دیگران و شناخت دیدگاه آنها را همدلی می نامند. همدلی توانایی شناخت و نفوذ بر حالت هیجانی دیگران یا آگاهی نسبت به احساسات، نیازها و علایق دیگران است. همدلی به معنای دیگر وارد شدن به حریم احساس دیگران است.
5 - مهارت های ارتباطی یا اجتماعی: توانایی شناخت و همدلی با دیگران، برقراری ارتباط مؤثر، گوش دادن عمیق و پرسیدن سؤالات مهم، تشریك مساعی، مربیگری و مذاكره كردن از اجزا این مهارت محسوب می شود. به عبارتی دیگر آگاهی و شناخت نسبت به هیجان ها و احساسات دیگران، مهارت گوش دادن به احساسات دیگران در زمانی است كه افراد دچار هیجان و احساسات هستند و نیاز به گوش دادن حرف های آنان را دارند (زارعان و بخشی پور، 1386).
جدول 2-1. چارچوب هوش هیجانی[1]
قابلیت فردی |
|
خودآگاهی |
1 – آگاهی هیجانی: شناخت/ درك هیجان های خود و آثار آن |
2 – خود ارزیابی صحیح: شناخت/ درك نقاط قوت، ضعف و محدودیت های خود |
|
3 – خود باوری: احساس لیاقت، ارزشمندی و توانمندی |
|
خودگردانی |
1 – خود كنترلی: جلوگیری از بروز اختلالات هیجانی و تكانش های موجود |
2 – وظیفه شناسی: پذیرش مسئولیت در قبال عملكرد فردی |
|
3 – قابل اعتمادی: حفظ معیارهای صداقت و درستكاری |
|
4 – انطباق پذیری: انعطاف در پذیرش تغییر و كنترل آن |
|
5 – نوآوری: سازگاری در مواجه با ایده ها، راهكارها و اطلاعات جدید و بكر |
|
انگیزش |
1 – رشد گرایی: تلاش برای بهبود یا رسیدن به معیارهای برتر |
2 – تعهد: همسویی با اهداف گروه یا سازمان |
|
3 – ابتكار: آمادگی استفاده از فرصت ها |
|
4 – خوش بینی: جدیت در رسیدن به اهداف به جای دیدن موانع و عوامل بازدارنده |
|
همدلی |
1 – شناخت/ درك دیگران: شناخت عواطف و دیدگاه دیگران و تأثیر آن در تصمیمات |
2 – بالندگی دیگران: اعتقاد به رشد دیگران و تقویت توانمندی های آنها |
|
3 – خدمت مداری: پیش بینی ،شناسایی و ارضاء نیازهای مشتریان |
|
4 – هدایت تنوع: رشد فرصت ها از طریق به كارگیری افراد با فرهنگ ها و نژادهای مختلف |
|
5 – آگاهی سیاسی: مطالعه هیجان فعلی گروه و قدرت روابط |
|
مهارت های اجتماعی |
1 – نفوذ گذاری: استفاده از فنون اثربخش برای متقاعد كردن دیگران |
2 – ارتباطات: گوش دادن درست و ارسال پیامهای قابل قبول |
|
3 – مدیریت تضاد: گفتگو و دفع مخالفت ها |
|
4 – رهبری: تقویت روحیه و هدایت افراد گروه ها |
|
5 – تسریع تغییر: ابتكار یا مدیریت كردن تغییر |
|
6 – پیوند سازی: تقویت ابزارهای پیوند سازی و ارتباطی |
|
7 – تشریك مساعی و مشاركت: كارگروهی به منظور رسیدن به اهداف مشترك |
|
8 – ظرفیت های گروهی: ایجاد هم افزایی در گروه برای رسیدن به اهداف جمعی |