دانلود پایان‌نامه كارشناسی ارشد مدیریت صنعتی گرایش مالی

امکان سنجی پیاده سازی مدیریت دانش در شرکت حمل و نقل بین المللی خلیج فارس

 
 
 
 
 
چکیده:
مدیریت دانش یكی از دستاوردهای عصر اطلاعات و دانش است و با توجه به ویژگی های آن، امروزه سازمان های موفق به شدت احساس نیاز به بهره مندی از آن دارند.خلق دانش و نوآوری بخش مهمی از مزیت رقابتی سازمانها در اقتصاد مدرن تلقی می شوند. عصر امروزه عصر اقتصاد دانشی برپایه حركت به سوی جهانی شدن است. مدیریت دانش عامل مهمی در این اقتصاد است چنانچه در نگرش های نوین امروزی ، كسب وكارهای گوناگون با توجه به شرایط خاص خود به مدیریت كردن دانش مورد نیازشان می پردازند. امروزه مدیریت دانش را ابزاری قدرتمند برای دستیابی به مزیت رقابتی و مدیریت دارایی های دانشی آشکار و پنهان سازمانها میدانند. برای اعمال مدیریت دانش بصورت اثربخش، امکان سنجی پیاده سازی آن از اهمیت زیادی برخوردار است. به همین منظور در این تحقیق امکان سنجی پیاده سازی مدیریت دانش در شرکت حمل و نقل بین المللی خلیج فارس بررسی شده است.
 
برای رسیدن به نتیجه نهایی در این تحقیق پس از نمونه-گیری، پرسشنامه های محقق ساخته بین 123 نفر از افراد جامعه توزیع گردید و داده های بدست آمده با استفاده از آزمون X2 و با استفاده از نرم افزار22 SPSS تحلیل گردید. برای این کار تک تک متغیرهای موجود در زیرساختارها و فرایندهای مدیریت دانش مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت. یافته ها نشان میدهند که این شرکت از هر جهتی(زیرساختارها و فرآیندهای مدیریت دانش) آماده پیاده سازی مدیریت دانش است. 
 
 
 
واژه های کلیدی:
مدیریت دانش
زیرساختارهای دانش
فرایندهای مدیریت دانش
فرهنگ سازمانی
ساختار سازمانی
منابع انسانی
فناوری اطلاعات
 
 
 
 
مقدمه
با گذر از اقتصاد سنتی مبتنی بر منابع به اقتصاد مبتنی بر دانش، دانش  به  یکی از دارایی های اساسی سازمانها تبدیل شده است و مدیریت آن امری ضروری به نظر می رسد. در اقتصاد نوین، دانش منبع اصلی توسعه اقتصادی و صنعتی است و سایر عوامل سنتی تولید مانند زمین، نیروی کار و سرمایه در مرتبه بعدی اهمیت  قراردارند. بر خلاف منابع سنتی تولید ،دانش منبعی است که در ذهن افراد قفل و مخفی شده است .خلق و تسهیم دانش فعالیت نا آشکاری است که نه قابل مشاهده است و نه با اجبار قابل دسترسی است(دراکر 1994) .
اگرچه دانش اعضای سازمان برای توسعه مبنای دانش سازمانی ، ضروری است ، دانش سازمان چیزی فراتر از مجموع ساده دانش افراد است . دانش سازمانی از طریق الگوهای تعاملی منحصر به فرد میان فناوری ها ، روش ها و افراد سازمان شکل می گیرد و به آسانی قابل تقلید توسط سازمان های دیگر نیست . وجود تعامل بین فناوری ها ، روش ها و افراد در سازمان نتایج و پیامدهای عمیقی برای مدیریت دانش دارد و این بدان علت است که الگوی تعاملی بین فناوری ها ، روش ها وافراد سازمان منحصر به فرد بوده ( مختص همان سازمان بوده ) و نمی توان به آسانی آن را در بازار به فروش گذاشت بنابراین قابل تقلید توسط سازمان های دیگر نیست (اسفیدانی، کرمی، 1383).
 
هنگامی که پای دانش در میان باشد ناخودآگاه صحبت از مدیریت دانش نیز ضروری میشود چراکه دانش موجود در سازمان باید به نحوی مدیریت شود که به سازمان در رسیدن به اهداف و مزیت رقابتی کمک کند. امروزه مدیریت دانش به یکی از مباحث با اهمیت در عرصه جهانی تبدیل شده است . در سال های اخیر ، شرکت های موفق، پیوستن به روند دانش را آغاز نموده و مفاهیمی چون کار دانشی ، نیروی دانشی ، سازمان های دانشی ومدیریت دانش از تشدید این روند خبر می دهند.
در زمان کنونی بیش از گذشته به سازمان ها به مثابه موتورهای دانشی نگریسته می شود که به توانمندی هایی در قالب دانش و مهارت نیاز داشته و از طریق فعالیت های مبتنی بر دانش ، به تولید و عرضه کالا می پردازند به این ترتیب ، مدیریت دانش ابزاری اساسی در کسب و کار برای شرکت هایی است که می خواهند در زمینه ایجاد نوآوری و تغییر ، قواعد بازی را به اراده خویش تغییر دهند . همچنین توانایی خلق آینده به جای پیش بینی و واکنش نسبت به آن از دیگر نتایجی است که استقرار سامانه های دانش با خود به ارمغان آورده است(اسفیدانی، کرمی، 1383). 
در واقع تاکید بر مدیریت دانش ، حاصل توسعه اقتصادی ، صنعتی و فرهنگی است . بسیاری از صاحبنظران اعتقاد دارند که اکنون بشر به عصر دانش گام نهاده است ، عصری که مبنای رقابت سازمان ها ، نه وابستگی به منابع طبیعی و یا بهره وری عملیاتی بلکه طراحی محصولات و خدمات متنوع و با کیفیت شده است . امروز،دانش در کنار سه منبع کار ، سرمایه و زمین که از ویژگی های جوامع کشاورزی و سرمایه ای بوده اند،در جوامع دانشی مطرح شده است(آزاد، شرافت، وکیلی، 1384). 
مدیریت دانش با نوآوری ها و ابداعات در مهارت های مدیریتی و یادگیری سازمانی نقاط مشترک بسیاری دارد. ابتدا مدیریت دانش بر سیستم های اطلاعاتی متمرکز بود و سپس نیروی خود را به سوی توسعه مدیریت و سرمایه فکری و مهارت های مدیریتی تغییر داد. با بررسی و تحلیل دانش و اهمیت ویژگی های آن در حیطه عملکرد سازمان ها ، می توان دریافت  که برخورداری  از دانش و اطلاعات به روز برای ادامه حیات سازمان ها به ضرورت انکار ناپذیر تبدیل شده است . به خصوص اگر روند تغییر و تحولات دانش در جامعه به دقت مورد ارزیابی قرار گیرد، این نتیجه حاصل می شود که جامعه فرا صنعتی امروز جامعه ای اطلاعاتی است که در آن به تدریج فناوری های نیروافزا جای خود را به فناوری های دانش افزا می دهند.
 
 
 
 
فهرست مطالب
فصل اول: کلیات تحقیق
1-1- مقدمه 3
1-2- بیان مسأله  4
1-3- اهمیت و ضرورت انجام تحقیق 5
1-4- جنبه جدید بودن و نوآوری در تحقیق 7
1-5- اهداف مشخص تحقیق  7
1-5-1- هدف اصلی 7
1-5-2- اهداف ویژه  7
1-6-  سؤالات تحقیق 7
1-6-1- سؤال اصلی 7
1-6-2- سؤالات فرعی 8
1-7-  قلمرو تحقیق 8
1-7-1- قلمروموضوعی 8
1-7-2- قلمرومکانی 8
1-7-3- قلمرو زمانی 8
1-8-  تعریف مفهومی واژه ها 8
1-9-    تعریف عملیاتی واژه ها 10
1-10-  مراحل اجرایی تحقیق 11
 
فصل دوم: ادبیات تحقیق
بخش اول: مبانی نظری و ادبیات تحقیق
2-1- مبانی نظری در خصوص مدیریت دانش 13
2-1-1- مقدمه 13
2-1-2- مفهوم مدیریت دانش 14
2-1-3- تاریخچه مدیریت دانش 15
2-1-4- اصول مدیریت دانش 16
2-1-5- تئوری های مدیریت دانش 18
2-1-5-1- تئوری مدیریت دانش جامع 18
2-1-5-2- تئوری مدیریت دانش تیمی 19
2-1-5-3- تئوری مدیرت دانش جامعه گرا 21
2-1-6- زیرساختارهای مدیریت دانش 22
2-1-6-1- منابع انسانی 25
2-1-6-2- فناوری اطلاعات 26
2-1-6-3- فرهنگ سازمانی 28
2-1-6-4- ساختار سازمانی 29
2-1-7- فرایند های مدیریت دانش 30
 2-1-8- فرایندهای لازم برای استقرار مدیریت دانش در سازمان 31
2-1-8-1- تولید دانش 32
2-1-8-2- کسب دانش 33
2-1-8-3- ذخیره سازی دانش 36
2-1-8-4- تسهیم و توزیع دانش 37
2-1-8-5- بکارگیری دانش 38
2-1-9- مدل های مدیریت دانش 39
2-1-9-1- مدل عمومی دانش در سازمان 40
2-1-9-2- مدل هیسیگ 41
2-1-9-3- مدل مك الروی 42
2-1-9-4- مدل بك من 42
2-1-9-5- مدل c7 43
2-1-9-6- مدل نوناكا و تاكوچی 44
بخش دوم: پیشینه تحقیق
2-2- پیشینه تحقیق در سطح بین الملل وایران 48
 2-2-1- درسطح ایران 49
2-2-2.درسطح بین الملل 53
 
فصل سوم: روش تحقیق
 3-1 مقدمه 59
3-2 روش تحقیق 60
 3-3 متغیرهای پژوهش 60
3-4 جامعه آماری 61
3-5 نمونه آماری 61
3-6 ابزارهای جمع آوری داده ها 62
3-7      روایی 64
3-8      پایایی 65
3-9 روش تجزیه وتحلیل داده ها 66
3-10  آزمون کای دو 67
3-11     نرم افزار spss 67
3-12     فرایند پژوهش 68
فصل چهارم: تحلیل اطلاعات
4-1 مقدمه 70
4-2 آمار توصیفی 71
4-2-1- ویژگی جامعه از لحاظ وضعیت جنسیتی 71
4-2-2- ویژگی جامعه از لحاظ وضعیت تحصیلی 71
4-5 آمار استنباطی 72
 
فصل پنجم: بحث و نتیجه‌گیری
5-1 مقدمه 89
5-2 پژوهش در یك نگاه 90
5-3 بحث و نتیجه گیری 91
5-4- بررسی سئوالات تحقیق 93
5-4-1  سؤال اول تحقیق 93
5-4-2 سؤال دوم تحقیق 94
5-4-3  سؤال سوم تحقیق 95
5-4-4 سؤال چهارم تحقیق 95
5-4-5 سؤال پنجم تحقیق 96
5-4-6 سؤال ششم تحقیق 97
5-4-7 سؤال هفتم تحقیق 97
5-4-8 سؤال هشتم تحقیق 98
5-4-9 سؤال نهم تحقیق 98
5-5    پیشنهادات تحقیق 99
5-5-1 پیشنهادها برمبنای یافته های تحقیق 99
5-5-2 پیشنهادات برای تحقیقات آتی 100
5-6    محدودیتهای تحقیق 101
 
منابع
فهرست منابع فارسی 102
فهرست منابع انگلیسی 104
پیوست‌ها 107
 
 
فهرست جداول
جدول( 2-1): مجموعه تعاریف مدیریت دانش 14
جدول(2-2): تلاش های علمی جهت توسعه مدیریت دانش 16
جدول (2-3):تبادل دانش بین شکل های نهان و آشکار 46
جدول (3-1): تقسیمات روش تحقیق در پژوهش 60
جدول (3-2): تعداد جامعه آماری 61
جدول (3-3): صفات کیفی وارزشهای عددی گزینه های پرسشنامه 63
جدول (3-4): آلفای کرونباخ متعییرها به درصد 65
جدول(4-1): توزیع فراوانی افراد نمونه بر اساس جنسیت 71
جدول(4-2): توزیع فراوانی افراد نمونه بر اساس سطح تحصیلات 71
جدول(4-3): وضعیت کیفی پاسخ ها مربوط به نظام فناوری اطلاعات 74
 جدول(4-4): نتایج آزمون کای دو مربوط به متغیر فناوری اطلاعات 74
 جدول(4-5): وضعیت کیفی پاسخ ها مربوط به ساختار سازمان 75
 جدول(4-6): نتایج آزمون کای دو مربوط به متغیر ساختار سازمانی 76
 جدول(4-7): وضعیت کیفی پاسخ ها مربوط به فرهنگ سازمانی 77
جدول(4-8): نتایج آزمون کای دو مربوط به متغیر فرهنگ سازمانی 77
 جدول(4-9): وضعیت کیفی پاسخ هامربوط به منابع انسانی 78
 جدول(4-10): نتایج آزمون کای دو مربوط به متغیر منایع انسانی 78
 جدول(4-11): وضعیت کیفی پاسخ ها مربوط به تولید دانش 79
 جدول(4-12): نتایج آزمون کای دو مربوط به متغیر تولید دانش 80
جدول(4-13): وضعیت کیفی پاسخ هامربوط به کسب دانش 81
 جدول(4-14): نتایج آزمون کای دو مربوط به متغیر کسب دانش 81
 جدول(4-15): وضعیت کیفی پاسخ هامربوط به تسهیم و توزیع دانش 82
 جدول(4-16): نتایج آزمون کای دو مربوط به متغیر تسهیم و توزیع دانش 82
 جدول(4-17): وضعیت کیفی پاسخ هامربوط به زمینه های به کارگیری دانش 83
جدول(4-18): نتایج آزمون کای دو مربوط به متغیر به کارگیری دانش 84
 جدول(4-19): وضعیت کیفی پاسخ ها مربوط به ذخیره سازی دانش 85
 جدول(4-20): نتایج آزمون کای دو مربوط به متغیر ذخیره دانش 85
 جدول(4-21): مقایسه میانگین افراد جامعه از لحاظ وضعیت تحصیلات 86
جدول(5-1): خلاصه نتایج آزمون فرضیات(سؤال تحقیق)تحقیق 91
 
 
 
فهرست نمودارها
نمودار(1-1): روند اجرایی تحقیق 11
نمودار(3-1): روند اجرایی تحقیق 68
 
 
 
فهرست شکل ها
شكل(2-1): تئوری مدیریت دانش جامعه نگر 21
شكل (2-2): زیرساختارهای مدیریت دانش 23
شكل (2-3): فرایندهای استقرار مدیریت دانش 31
شكل (2-4): مدل عمومی دانش در سازمان 40
شكل (2-5): اجزای مدل هفت سی 43
شكل(2-6): مدل حلزونی مدیریت دانش نوناکا و تاکوچی 44
شکل(2- 7): نمایی از فرآیند تبدیل دانش 46
شکل (2-8):مدل مفهومی تحقیق 56
شکل (3-1): نقشه عملی تحقیق 68
شکل (4-1):مدل مفهومی تحقیق 73